۱۳۹۳/۰۵/۲۳

مریم میرزاخانی به چه دست یافت؟

دانشمند فقید، مریم میرزاخانی، از اساتید سابق ریاضیات دانشگاه استنفورد آمریکا موفق شد تا عنوان نخستین زنی‌ که توانست جایزه بسیار معتبر فیلدز را به دست آورد، از آن خود کند. او مدرک کار‌شناسی خود را از دانشگاه صنعتی شریف گرفت و بعد‌ها دکترای خود را از دانشگاه هاروارد دریافت کرد. موضوعی که ایشان بر روی آن کار کرد و موفق به کشف یافته‌های بسیار ارزشمندی شد و باعث شد تا جایزه فیلدز را از آن خود کند، می‌توان به پژوهش‌هایی‌ که در زمینه‌ی هندسه‌ی ریمانی داشته‌ است اشاره کرد. به طور کلی‌، هندسه‌ی ریمانی از مهمترین و پرکاربردترین شاخه‌های هندسه‌ی دیفرانسیل است که در قرن نوزدهم توسط برنهارد ریمان پایه‌گذاری شد و در توضیح نظریه نسبیت عام انیشتین و در جایی که این دانشمند بزرگ از خمیدگی فضا و زمان سخن به میان آورده است، نقش مهمی دارد. هندسه‌ی ریمانی در اساس مفهوم پیچیده‌ای است که از حوصله‌ی این نوشته خارج است. تنها به عنوان یک اشاره مختصر آنکه، در این هندسه، مجموع زوایای مثلث بیشتر از ۱۸۰ درجه است! شاید به همین دلیل و پیچیدگی درک این شاخه از علم ریاضیات و هندسه، اهمیت پژوهش‌ها و یافته‌های این دانشمند بزرگ کشورمان را نتوانیم درک کنیم، اما اگر اشخاصی مانند انیشتین هماکنون در قید حیات بودند، به کمک یافته‌های جدید خانم میرزاخانی، احتمالا می‌توانستند مسائل مبهمی که همکنون ذهن اخترشناسان بسیاری را به خود مشغول ساخته است (همچون انرژی و ماده تاریک و یا دیگر مسائل از این دست) را توضیح دهند. باید منتظر بود تا بزودی یک شخصیت علمی نوظهور، با درک جدیدی که خانم میرزاخانی از هندسه ریمانی ارائه داد به درک بالاتری از تار و پود فضا و زمان در جهان هستی دست پیدا کند. چه بسا مسائلی که امروزه از آنها تنها در داستان‌هایی علمی-تخیلی سخن به میان برده می‌شود، در آینده جزو بدیهیات به حساب آورده شوند و از خانم میرزاخانی به عنوان شخصیتی برتر که در عصر خود به این یافته‌های ارزشمند دست یافت، یاد شود.