شبکه هوا و فضا [سان]: روز یادبود در سازمان ناسا

دیروز در ناسا به نام افرادی نامگذاری شده بود که جان خود را در راه دست یافتن بشریت به مرزهایی که زمانی چیزی جز افسانه و رویا به نظر نمی‌رسیدند، فدا کردند. مجموعه ای که مشاهده می‌کنید در همین ارتباط می باشد.

خدمه نخستین برنامه آپولو (Apollo-1) که خود را برای رفتن به ماه آماده می‌کردند، در تاریخ ۷ بهمن ۱۳۴۵ به هنگام تمرین داخل سفینه بر روی زمین و به علت اشتعال‌زایی مواد داخل سفینه و وجود اکسیژن خالص در محیط، در آتش سوختند. این حادثه باعث شد ناسا تغییرات اساسی در طراحی کپسول فضاپیما بدهد.

Virgil Grissom, Edward White, Roger Chaffee :Apollo-1 خدمه ماموریت

Michael Adams، اولین مورد مرگ و میر در حین انجام عملیات در برنامه‌های فضایی ایالات متحده بود. وی در تاریخ ۲۴ آبان ۱۳۴۶ به هنگام انجام یک پرواز آزمایشی با هواپیمای X-15 کشته شد. تیم تحقیق علت این حادثه را مجموعه‌ای از این عوامل اعلام کرد: ۱) خطای انسانی خود خلبان در تفسیر داده‌های نمایش داده شده بر روی صفحات نمایشگر هواپیما و عدم تمرکز مناسب و ۲) تداخلات الکتریکی بوجود آمده در ابتدای پرواز در نشانگرهای هواپیما که باعث کاهش اثربخشی این ابزار شد. این حادثه باعث شد که از ابزار مشابهی که در کابین هواپیما استفاده می‌شود، در مرکز کنترل زمینی نیز استفاده شود تا بدین ترتیب از احتمال بروز خطاهای انسانی در خین انجام عملیات کاسته شود.

X-15 خلبان پرواز Michael Adams

خدمه شاتل فضایی چلنجر (STS-51-L) که در تاریخ ۸ بهمن ۱۳۶۴ جان خود را از دست دادند، زمانی که شاتل ۷۳ ثانیه بعد از پرتاب دچار نقص فنی و نهایتن در آسمان منفجر شد. بعد از بررسی‌ها علت صانحه خرابی یکی از واشرهای مربوط به اتصالات موشک پیشران سمت راست بوده است که باعث نفوذ گازهای فشرده و داغ به درون موشک مجاور شده بود. با این حال باور بر این بود که هوای بسیار سرد روز پرتاب و در نتیجه منقبض شدن واشر مربوطه نیز خود در این بین نقش داشته است. اما نتیجه‌گیری بسیار مهم تیم تحقیق آن بود که مسئله طراحی خدشه دار واشر خود ارتباط تنگاتنگی با ارتباطات و روابط درون سازمانی ناسا در آن زمان داشته است، بگونه‌ای که در طراحی‌ها، به طراحی مجدد و رفع عیب واشر راکت پیشران، این مسئله به عنوان یک ریسک قابل اغماض در نظر گرفته شده بود. تحقیقات نشان داد که مسئله طراحی نامناسب واشر راکت پیشران، از مدت‌ها پیش، برای متخصصان سازمان فضایی مارشال (که مسئول طراحی راکت های پیشران شاتل بود) آشکار شده بود، ولی با این حال عدم ارتباطات مناسب بین سازمانی باعث مسکوت ماندن این مسئاه شد. حتی پس از مشخص شدن بیش از پیش این نقیصه، مسئولان مارشال اقدام به عقب انداختن برنامه پرتاب شاتل چلنجر نکردند. گزارشی که از طرف کمیته تحقیق و تفحص سنای آمریکا تهیه شده بود در نهایت علت این فاجعه را "تصمیم‌گیری‌های فنی بسیار ضعیف مقامات و مسئولان رده‌ بالای ناسا در طول سالیان متمادی در ارتباط مشکل طراحی اتصالات موشک‌های پیشران" تعریف کرد. اما این مسئله باعث شد که در ساختار مدریتی ناسا تغییرات بنیادین ایجاد شود و از این اتفاق به عنوان نمونه‌ای در طراحی مجدد ساختار مدیریتی بسیار از سازمان‌ها و شرکت‌‌های تجاری و غیرتجاری بزرگ در آمریکا استفاده شود.

خدمه ماموریت STS-51-L
ایستاده: Ellison Onizuka, Christa McAuliffe, Gregory Jarvis, Judith Resnik
نشسته: Michael Smith, Francis Scobee, Ronald McNair

خدمه شاتل فضایی کلمبیا (STS-107) که در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ و در راه بازگشت به زمین به هنگام ورود به جو، شاتل آنها به دلیل معیوب بودن یکی از کاشی‌های سپر حرارتی زیر بال شاتل دچار آتش سوزی و نهایتن منجر به متلاشی شدن بدنه شاتل شد. تحقیقات در ارتباط با علت این حادثه معلوم کرد که دلیل اصلی کنده شدن کاشی‌ سپر حرارتی، برخورد جسمی (احتمالن تکه‌ای از عایق اسفنجی بدنه تانک هیدروژن مایع) با سپر حرارتی به هنگام پرتاب شاتل بوده است. این حادثه باعث شد تا مسئولین ناسا، در پرتاب‌های آینده‌ی دیگر شاتل‌ها، نهایت دقت را برای بررسی بدنه اسفنجی تانکر هیدروژن مایع و همچنین اطمینان از عدم یخ زدگی بدنه تانکر به کار ببندند. همچنین پروتکلی تدوین شد که به موجب آن، سپر حرارتی شاتل‌ها یکبار بعد از پرتاب و خروج از جو و یکبار نیز بعد از جدا شدن از ایستگاه فضایی و قبل از آماده شدن برای ورود به جو، میبایستی مورد بازبینی دقیق خدمه ایستگاه قرار بگیرد. برای این کار شاتل با انجام مانورهایی در نزدیکی ایستگاه بدنه زیرین خود را در معرض دید خدمه ایستگاه قرار می‌داد و همزمان خدمه ایستگاه به کمک دوربین‌های قدرتمندی که در اختیار داشتند، سپر حرارتی شاتل را مورد بررسی موشکافانه قرار می‌دادند. بعد از این حادثه و تا پایان ماموریت دیگر شاتل‌های فضایی ناسا در تاریخ ۳۰ تیر ۱۳۹۰، حادثه‌ای برای آنها اتفاق نیفتاد.