۱۳۹۶/۰۵/۲۵

ارزان‌ترین و آسان‌ترین راهکار بحران خشکسالی

دکتر نیوشا عجمی، از اساتید دانشگاه استنفورد در دومین کارگاه مدیریت آب، که در تابستان سال گذشته در دانشگاه شریف برگزار شد، گفت: با وجود اینکه راهکارهای بسیاری برای حل بحران آب پیشنهاد شده، صرفه‌جویی، ارزان‌ترین و در دسترس‌ترین راهکار است. وی با اشاره به اینکه بین ایران و ایالت کالیفرنیا نقاط مشترک قابل توجهی از نظر اقلیم و هواشناسی وجود دارد، افزود: کالیفرنیا پنجاهمین ایالت آمریکا است، یعنی این ایالت زمانی تشکیل شد که مسائل و نکات مهندسی آب و همچنین انتقال و کانال‌کشی، تماما کشف و ابداع شده بود. بنابراین در این ایالت برای کنترل و مهار آب از پیشرفته‌ترین سازه‌ها و روش‌ها استفاده شد. با این حال، هماکنون این تجهیزات در کالیفرنیا کاربرد خود را از دست داده است و باید تازه‌سازی شود. سیستم‌های تعبیه‌شده برای مدیریت آب در این ایالت در ۵۰ سال پیش تنها برای ۱۵ میلیون نفر طراحی شده بود. اکنون کالیفرنیا ۳۸ میلیون نفر جمعیت دارد و پیش‌بینی می‌شود این تعداد تا سال ۲۰۵۰ به ۵۰ میلیون نفر برسد.
به گفته عجمی، به تناسب خشکسالی‌ها و اتفاقاتی که از تغییرات اقلیمی رخ داده، رفتار مردم ایالت هم کم‌کم در حال تغییر است و مردم باید به مرور زمان جزئی از بدنه تصمیم‌گیری و ارائه راه‌حل محسوب شوند؛ درست همان اتفاقی که در اروپای پرآب افتاده است. این موضوع نه‌تنها جامعه را در امر حل معضل کم‌آبی دخیل می‌کند، بلکه نقش مدیران را نیز تغییر داده و مدیریت را دوطرفه می‌کند. اکنون مردم کالیفرنیا به این نتیجه رسیده‌اند که آلوده نکردن همان منبع کوچکی که در خانه برای تأمین آب وجود دارد، می‌تواند منبع آب تمیزی برای دیگران باشد؛ بنابراین از نظر آنها، منبع آب سالم و تمیز دیگر آب پشت سدها نیست، به همین دلیل شیرین کردن آب دریا که بسیار پرهزینه و دسترسی به آن بسیار دشوار است، در آخرین مرحله قرار می‌گیرد. البته در مقابل گروهی هم هستند که هنوز حاضرند برای آب‌های درون بطری که منبع مشخص و قابل استنادی هم ندارد، ۲۰۰ برابر پول بپردازند، اما حاضر نیستند برای تأمین و تجهیز زیرساخت‌های آبرسانی هزینه کنند؛ این در حالی است که ۱۹ درصد انرژی‌ها صرف هزینه حمل و نقل، تصفیه و انتقال آن در ایالت کالیفرنیا می‌شود و هر یک قطره صرفه‌جویی این هزینه را کاهش خواهد داد.

نیوشا تصریح کرد: چرا در ایران آب‌های سالم و تمیز که به این سختی و با هزینه‌های بسیار در لوله‌ها پخش می‌شود برای آبدهی به چمن‌ها و فضای سبز هدر می‌رود؟ در صورتی که در کالیفرنیا به شهروندان می‌گویند چمن‌های خانه‌تان را آب ندهید، زیرا ۵۰ درصد مصرف آب بیرون از خانه مربوط به همین آبیاری کانال‌ها است؛ در نتیجه بیشتر آنها از گیاهانی استفاده می‌کنند که به محیط سازگار بوده و آب کمتری تلف کند. در ایالت کالیفرنیا دستگاه‌هایی در خانه استفاده می‌شود که ماهانه مصرف آب خانوار را ارزیابی کرده و در پایان هر ماه به آنها نمره می‌دهد؛ بنابراین یک رقابت سالم بین شهروندان برای کسب نمره بهتر و صرفه‌جویی بیشتر اتفاق افتاده که به واقع تأثیر مثبتی داشته استعجمی در پایان تأکید کرد: حتی در این ایالت برنامه‌ریزی شده تا از پوشش‌های اسفنجی برای پوشش خیابان‌ها استفاده شود تا بتواند آب را جذب و به زیر زمین منتقل کند؛ حال پرسش اینجاست که کدام‌یک از این راهکارها برای ایران پیش‌بینی شده است؟

منبع